Zakony i zgromadzenia zakonne na świecie: Dominikanie

Zakon Kaznodziejski (OP)
Ordo Praedicatorum
Order of Preachers (Dominicans)
Ordine dei Predicatori (Domenicani)
Orden de Predicadores (Dominicos)
Ordem dos Pregadores (Dominicanos)
Ordre des Prêcheurs (Dominicains)
Predigerorden (Dominikaner)
Orde van de Predikheren (Dominicanen)
Zakon złożony z księży i braci zakonnych.

Data i miejsce założenia:
1216 rok - Francja

Założyciel:
św. Dominik Guzman

Liczba zakonników na świecie: 5923 (w Polsce: 344) * dane z 2008 roku

Dominikanie obecni są w krajach: Włochy, Malta, Hiszpania, Portugalia, Irlandia, Wielka Brytania, Francja, Szwajcaria, Belgia, Holandia, Niemcy, Austria, Chorwacja, Słowenia, Węgry, Słowacja, Czechy, Polska, Ukraina, Białoruś, Litwa, Łotwa, Estonia, Rosja, Finlandia, Szwecja, Norwegia, USA, Kanada, Meksyk, Kuba, Haiti, Barbados, Kostaryka, Dominikana, Grenada, Trynidad i Tobago, Portoryko, Gwatemala, Honduras, Salwador, Panama, Kolumbia, Wenezuela, Ekwador, Peru, Boliwia, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj, Argentyna, Chile, Algieria, Egipt, Etiopia, Sudan, Senegal, Wybrzeże Kości Słoniowej, Benin, Ghana, Nigeria, Kongo-Brazzaville, Kongo-Rep.Dem., Kenia, Uganda, Tanzania, Rwanda, Burundi, Kamerun, Angola, RPA, Izrael, Turcja, Irak, Pakistan, Indie, Chiny, Korea Płd., Japonia, Wietnam, Singapur, Filipiny, Papua Nowa Gwinea, Australia, Nowa Zelandia, Wyspy Salomona.

Dom generalny: Włochy (Rzym)

Habit aktualny:

Biały habit przepasany skórzanym paskiem, biały szkaplerz z kapturem, przy boku różaniec.

Stroju dopełnia czarna kapa z czarnym kapturem.

Habit historyczny:

Bracia zakonni nosili czarny szkaplerz i kaptur.
Zakonnicy-kapłani nosili taki strój, jak współcześnie.

Duchowość:

U podłoża duchowości zakonu leży pragnienie głoszenia Słowa Bożego, którego celem jest chwała Boża i zbawienie dusz, dlatego Dominikanie starają się dotrzeć z Dobrą Nowiną do wszystkich ludzi, także tam, gdzie nie jest ona jeszcze znana. Według św. Dominika Słowo Boże powinno się głosić całym sobą.

Contemplare et contemplata aliis tradere – kontemplować i przekazywać innym owoce kontemplacji to podstawowa zasada życia Dominikanów. Oznacza to, że głoszona Boża nauka powinna być wynikiem osobistej kontemplacji, modlitwy i studium. Szczególne miejsce w duchowości dominikańskiej zajmuje Veritas – czyli Prawda, której nauka i studiowanie należy do obowiązków każdego zakonnika i jest podejmowana dla pożytku dusz bliźnich.

W tradycji zakonu silnie zakorzeniony jest kult maryjny, wyrażający się zwłaszcza w modlitwie różańcowej.

Wśród elementów stanowiących dominikańskie powołanie zakonne najważniejsze to życie wspólnotowe, ubóstwo na wzór Chrystusa i Apostołów, uroczyste odprawianie liturgii, modlitwa prywatna, nieustanne zgłębianie prawdy i posługa apostolska.
Życie codzienne braci Dominikanów oparte jest na regule św. Augustyna.

Działalność:

Ponieważ podstawowym zadaniem apostolskim zakonu jest głoszenie Słowa Bożego, dlatego od samego początku istnienia Dominikanie podejmują się posługi kaznodziejskiej. Zakonnicy głoszą liczne rekolekcje, opiekują się sanktuariami, prowadzą parafie, duszpasterstwa akademickie i młodzieżowe, domy rekolekcyjne, spowiadają, podejmują się kierownictwa duchowego, pomagają ludziom dotkniętym problemem sekt. Prowadzą także szkoły, instytuty teologiczne i ośrodki liturgiczne. Ewangelię głoszą ponadto poprzez środki masowego przekazu, posiadają własne wydawnictwo. Zakon włącza się również w działalność misyjną.Dominikanie kierują także tzw. Trzecim Zakonem (tercjarstwo) przeznaczonym dla ludzi świeckich, pragnących żyć duchowością dominikańską w swoich środowiskach.

Historia:

Św. Dominik Guzman wywodził się z pobożnej hiszpańskiej rodziny. Jego matka Joanna oraz brat Mames uznani zostali błogosławionymi. Po święceniach kapłańskich w 1196 roku został minowany kanonikiem katedry w Osmie.

Podczas pobytu w Niemczech przeżył najazd pogan. Postanowił zostać misjonarzem i nawrócić ten lud na chrześcijaństwo, lecz papież nie wyraził na to zgody. Wracając do Hiszpanii przez południową Francję spotkał tam wysłanników papieskich zwalczających herezję waldensów i albigensów. Zaczął więc pomagać wysłannikom w ich pracy misyjnej.

Do Dominika zaczęli przyłączać się towarzysze; w 1215 roku najwierniejsi z nich złożyli na jego ręce śluby zakonne. Pierwszy klasztor założony został w Tuluzie. W 1216 roku papież Honoriusz III zatwierdził nowy zakon, któremu polecił przyjąć regułę św. Augustyna i właśnie ten rok przyjmuje się za datę narodzin Dominikanów.
Szczególnym powołaniem zakonników było kaznodziejstwo, oparte na solidnym przygotowaniu teologicznym. Dominikanie chodzili od wioski do wioski głosząc naukę ewangeliczną, postawili na radykalne ubóstwo, utrzymując się wyłącznie z ofiar. Do zakonu należało wielu wybitnych teologów, w tym św. Tomasz z Akwinu.W1206 roku św.Dominik założył żeńską gałąź zakonu o charakterze kontemplacyjnym:Mniszki Dominikanki.Oprócz nich na świecie istnieje cały szereg zgromadzeń, instytutów świeckich oraz tzw. męskich i żeńskich ,kontemplacyjnych i czynnych żyjących w duchu św.Dominika, razem tworzących wielką dominikańską rodzinę. Wśród żeńskich,oprócz tych,które już w swojej nazwie mają Dominikanki są to np. Małe Siostry Baranka ,

W ciągu wieków w łonie zakonu wykształcił się osobny ryt liturgii Mszy Świętej zwany rytem dominikańskim, w którym sprawowano Eucharystię w kościołach dominikańskich aż do Soboru Watykańskiego II (1962-65). Po soborze zarzucony, obecnie - wraz z przywróceniem do szerszego użytku liturgii przedsoborowych - powoli się odradza. Najsilniej obecny jest w USA w prowincji zachodniej zakonu, w której normą jest sprawowanie przez zakonników zarówno liturgii posoborowej, jak i rytu dominikańskiego. W Polsce Msze Święte w rycie dominikańskim sprawowane są okazjonalnie w różnych miejscach w kraju.

Przez wieki zakon rozwijał się na całym świecie. W czasach bardziej nam współczesnych Dominikanie zanotowali znaczny wzrost liczby członków. W 1876 roku było ich 3341; w 1910 roku – 4472; w 1931 roku – 6137, w 1949 roku – 7661, a bezpośrednio po soborze czyli w 1966 roku - aż 9998. Po soborze liczba zakonników zaczęła szybko spadać aż do blisko 6 tys. w 2008 roku.