Krzyżacy

.
Zakon Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego
w Jerozolimie (OT)
Zakon Krzyżacki (Zakon Niemiecki)
Ordo Fratrum Domus Hospitalis Sanctae Mariae Teutonicorum in Jeruzalem (Ordo Teutonicus)
Ordo der Brüder vom Deutschen Haus Sant Marines in Jeruzalem (Deutscher Order)
Order of Brothers of the German House of Saint Mary in Jerusalem (Teutonic Order)
Orden de los Hermanos Teutónicos del Hospital de Santa María de Jerusalén (Orden Teutónica)
Ordine Teutonico
Ordre de la Maison de Sainte-Marie-des-Teutoniques (Ordre Teutonique)
Řád bratří domu panny Marie v Jeruzalem (Nĕmecký Řád)
Rehoľa bratov domu panny Márie Jeruzalemskiej (Nemecký Rád)
Red tevtonskih vitezov bolnišnice svete Marije Jeruzalemske (Krizniski red)
zakon klerycki; gałąź męską tworzą kapłani, bracia i oblaci.

Data i miejsce założenia:
1190 rok – Ziemia Święta

Założyciele:
Mieszczanie z Bremy i Lubeki przybyli do Ziemi Świętej podczas III krucjaty.

Liczby: 100 zakonników na świecie (kapłanów, braci, kleryków, oblatów)
Krzyżacy obecni są w krajach: Austria, Niemcy, Czechy, Słowacja, Słowenia, Włochy.
Dom generalny: Austria (Wiedeń)

Habit aktualny:


Ojcowie i bracia po ślubach wieczystych: czarna sutanna z wpiętym na stałe krzyżem, czarny pas, krzyż przewieszony na szyi, biały płaszcz z czarnym krzyżem.



Bracia po ślubach czasowych: czarna sutanna z pasem, przewieszony na szyi krzyż, czarny płaszcz z czarnym krzyżem.



Nowicjusze: czarna sutanna z pasem, czarny płaszcz bez krzyża.

 

Oblaci: czarna sutanna z pasem, krzyż na szyi, szary płaszcz z krzyżem.

Kandydaci na oblatów: czarna sutanna z pasem, szary płaszcz bez krzyża.



Wielki mistrz: czarna sutanna z czerwonymi wykończeniami (lub biskupia – fioletowa sutanna), do sutanny wpięty jest wielkomistrzowki krzyż, biskupi pas, na głowie biała lub biskupia piuska, na szyi przewieszony krzyż opacki albo wielkomistrzowski, biały płaszcz wielkomistrzowski z krzyżem, biały biret.



Strój członków trzeciego zakonu:

- familiarzy (świeccy) – pod płaszczem świeckie ubranie (frak), czarny płaszcz z czarnym krzyżem na białej tarczy, krzyż na szyi,

- familiarzy (duchowni) – sutanna koloru odpowiadającego pełnionej funkcji we własnej diecezji, mucet koloru odpowiadającego funkcji we własnej diecezji z naszytym czarnym krzyżem na białej tarczy, krzyż na szyi,

- rycerze honorowi (świeccy) – pod płaszczem ubranie świeckie (frak), biały płaszcz z czarnym krzyżem na białej tarczy, krzyż przewieszony na szyi,

- rycerze honorowi (duchowni) - sutanna koloru odpowiadającego funkcji we własnej diecezji, biały mucet z czarnym krzyżem na białej tarczy, krzyż przewieszony na szyi.
.

Duchowość:

W centrum duchowości krzyżaków znajduje się Krzyż który jest znakiem rozpoznawczym zakonu. Czarny krzyż na białym tle jest symbolem zwycięstwa Chrystusa nad siłami ciemności i śmierci. Z Krzyża zakonnicy czerpią moc i siłę w życiu oraz spokój i zaufanie w chwili śmierci. W Krzyżu jest ich Zbawienie, Życie i Zmartwychwstanie. Pod znakiem Krzyża idą do ludzi, aby prowadzić ich do Chrystusa. Zakon oddany jest pod opiekę Najświętszej Maryi Panny z Jerozolimy; patronami są również św. Elżbieta Węgierska, będąca przykładem bezinteresownej służby osobom potrzebującym, oraz św. Jerzy Męczennik jako wzór odważnego działania na rzecz wiary chrześcijańskiej. Dewizą Zakonu Krzyżackiego są słowa: pomagać i uzdrawiać.

Pierwotnie krzyżacy otaczali opieką chorych w szpitalach, później potrzeba czasu sprawiła, że wspólnota przekształciła się w zakon rycerski i zajęła się ochroną wiary chrześcijańskiej na drodze militarnej. Obecnie zaangażowanie w budowanie Królestwa Chrystusa nie jest już oparte na walce mieczem, lecz, według zdrowych tradycji zakonu, duch rycerstwa rozumiany jest jako służba zagubionym życiowo, bezbronnym, uciśnionym, pogardzanym, ludziom bez środków do życia. W takim duchu współcześni krzyżacy oddają się służbie Kościołowi powszechnemu i Kościołom lokalnym i uczestniczą w zbawczym dziele Chrystusa.

Wspólnoty gałęzi męskiej zakonu tworzą zakonnicy (ze święceniami kapłańskimi lub bez) składający śluby posłuszeństwa, czystości i ubóstwa oraz kapłani-oblaci. Oblaci nie są w ścisłym znaczeniu zakonnikami. Zamiast ślubów składają przyrzeczenia celibatu i posłuszeństwa przełożonym zakonu. Każdy oblat należy do którejś z prowincji i mieszka razem z zakonnikami. Istnieje jednak jeden konwent prowadzony tylko przez oblatów. Oblaci nie mają aktywnego ani pasywnego prawa wyborczego. Niejednokrotnie zdarza się jednak, że po pewnym czasie oblaci, już jako księża, decydują się zostać pełnoprawnymi zakonnikami; rozpoczynają wówczas nowicjat i odbywają pełną formację zakonną zakończoną ślubami wieczystymi.

Zwierzchnikiem całego zgromadzenia jest wielki mistrz posiadający kościelną godność opata, którym może zostać wybrany jedynie kapłan spośród grona zakonników. Zgodnie z przywilejami nadanymi przez Stolicę Apostolską wielki mistrz ma prawo używania mitry i pastorału oraz pełnego biskupiego stroju. Pośrednikiem między Stolicą Apostolską a zakonem jest prokurator generalny zakonu rezydujący na stałe w Rzymie. Na czele poszczególnych prowincji stoją priorzy, zaś konwentów superiorzy.

Działalność:

Do głównych zadań zakonu należy prowadzenie parafii i specjalistycznych duszpasterstw oraz ośrodków służby zdrowia (zakon jest największym prywatnym właścicielem ośrodków odwykowych od narkotyków, alkoholu i nikotyny w Niemczech), domów opieki dla osób starszych i chorych, a także placówek wychowawczych dla dzieci i młodzieży.

Historia:

Zakon Krzyżacki był trzecim wielkim zakonem rycerskim (obok templariuszy i joannitów) powstałym w średniowieczu. Założony został jako bractwo szpitalne w Ziemi Świętej w Akka w 1190 roku przez mieszczan z Bremy i Lubeki, którzy przybyli do Ziemi Świętej podczas III krucjaty. Jego celem była opieka nad chorymi i pielgrzymami pochodzenia niemieckiego. W 1198 roku został przekształcony w zakon rycerski, którego zadaniem było chronić wiarę chrześcijańską przed wrogami Chrystusa. Gromadził on w swoich szeregach braci-rycerzy, braci-kapłanów i siostry zakonne oraz sariantów (ze ślubami czasowymi). Z czasem stworzyli potężne własne państwo; ich głównym obszarem działań były tereny nadbałtyckie; od 1309 roku siedziba wielkiego mistrza znajdowała się w Malborku.

W Polsce krzyżacy kojarzeni są przez pryzmat bitwy pod Grunwaldem i jako coś z dalekiej przeszłości. Jednak zakon istnieje do dziś, a podboje militarne to tylko fragment historii wspólnoty. W 1525 roku zakon w Prusach zsekularyzował się, a wielki mistrz przyjął protestantyzm. Wierna Kościołowi Katolickiemu pozostała część zakonników zamieszkała na terenie dzisiejszych Niemiec i Austrii. Z czasem powrócili oni do działalności charytatywnej i szpitalnej. Głębokie reformy zakonu rozpoczęły się w XIX wieku. W roku 1929 zrezygnował on z rycerskiego charakteru, stając się zakonem kanoników regularnych. Ostatni brat rycerz zmarł w 1970 roku. Współczesny zakon krzyżacki składa się z kilku gałęzi: zakonników, kapłanów-oblatów, sióstr zakonnych oraz z familiarów, czyli osób świeckich lub duchownych diecezjalnych duchowo przynależących do zakonu (tzw. trzeci zakon). Szczególnie ważni familiarzy to tzw. rycerze honorowi. Wszystkie gałęzie mają wspólnego przełożonego generalnego. Wśród krzyżaków-zakonników jest także 4 Polaków.

Strony www:
Dom generalny: www.deutscher-orden.at/
Niemcy: http://www.deutscher-orden.de/
Czechy-Słowacja: http://www.nemeckyrad.cz/


*Serdeczne podziękowania dla Zakonu Krzyżackiego za nadesłane informacje i zdjęcia.
.
.
.