Aktualnie zgromadzenie nie istnieje.
Zgromadzenie Synów Matki Bożej Bolesnej (CFD)
Congregatio Fratrum Doloristarum
Congregation of the Sons of Our Lady of Sorrows (Dolorist Brothers)
Congregazione dei Figli della Madre di Dio Addolorata (Doloristi)
Congregación de los Hijos de Nuestra Señora de los Dolores
Congregação dos Filhos de Nossa Senhora das Dores
Congrégation des Fils de Notre-Dame des Douleurs (Doloristes)
Kongregation der Söhne Unserer Lieben Frau der Schmerzen (Doloristen)
Data i miejsce założenia:
1893 rok – Polska
Data rozwiązania: 2016 rok
Założyciel:
bł. Honorat Koźmiński OFMCap
Liczba zakonników w chwili likwidacji: 6
Doloryści obecni byli w krajach: Polska.
Habit:
Zgromadzenie bezhabitowe od początku swojego istnienia. Kapłani używali sutanny duchowieństwa diecezjalnego.
Duchowość:
Życie Dolorystów oparte było na III Regule Św. Franciszka z Asyżu i duchowości franciszkańskiej. Doloryści byli wspólnotą laicką, choć niektórzy członkowie mogli przyjmować święcenia kapłańskie, aby służyć wspólnocie posługą sakramentalną.
Zgromadzenie miało charakter bezhabitowy; zakonnicy prowadzili życie ukryte dla świata, apostołując przykładem swojego postępowania, na wzór ukrytego życia Pana Jezusa sprzed Jego publicznej działalności oraz na wzór Matki Bożej, która zewnętrznie nie wyróżniała się spośród innych ludzi. Nie będąc znanymi światu i nie odbierając od niego czci, kształtowali w sobie przez to cnotę pokory.
W centrum duchowości znajdował się Chrystus Hostia, od którego bracia uczyli się ducha ofiary i poświęcenia w służbie bliźnim. Za patronkę przyjęli Matkę Bożą Bolesną jako wzór wierności i cierpliwości w realizacji powołania. Hasłem zgromadzenia były słowa: Wszystko dla Chrystusa, wszystko przez Maryję!
Działalność:
Statutową działalnością Dolorystów była edukacja ubogich dzieci i młodzieży. Początkowo pracowali oni w sierocińcach, prowadzili ochronki, szkoły różnego typu, internaty, nauczali zawodu, kształcili przyszłych nauczycieli. W ostatnich latach istnienia zgromadzenie prowadziło dom rekolekcyjny, bracia pracowali jako katecheci, kapłani w charakterze kapelanów, spowiedników, rekolekcjonistów.
Historia:
Doloryści są jednym z ponad 20 zgromadzeń założonych przez kapucyna bł. Honorata Koźmińskiego. Ich powstanie wiąże się z sytuacją polityczną zaboru rosyjskiego XIX-wiecznej Polski, kiedy to po Powstaniu Styczniowym car rosyjski nakazał zamknąć nowicjaty zakonne i wydał zakaz przyjmowania nowych kandydatów. Ryzyko likwidacji życia zakonnego skłoniła bł. Honorata do powołania do istnienia nowej - nieznanej wówczas w Polsce - formy życia zakonnego: zgromadzeń bezhabitowych. Oficjalnie funkcjonowały one jako stowarzyszenia świeckie. W rzeczywistości członkowie prowadzili w miarę możliwości normalne życie zakonne, jednak bez habitu i oznak zewnętrznych oraz bez zdradzania swojej przynależności do stanu zakonnego.
Sam o. Honorat otrzymał od władz świeckich zakaz opuszczania klasztoru. Był jednak cenionym spowiednikiem. I właśnie za pośrednictwem konfesjonału, nie wychodząc poza mury swojego klasztoru w Zakroczymiu, założył szereg zgromadzeń zakonnych, męskich i żeńskich, każdemu przeznaczając inne zadania apostolskie, do których pierwszych członków rekrutował spośród swoich penitentów.
Zgromadzenie Synów Matki Bożej Bolesnej powstało w 1893 roku w Nowym Mieście nad Pilicą. Składało się z samych braci zakonnych. Ożywianie ducha religijnego stało się charyzmatem zgromadzenia, który był realizowany przede wszystkim w środowiskach miejskich. Założyciel przeznaczył mu za zadanie opiekę nad dziećmi i młodzieżą, zwłaszcza ubogą; opieka ta polegała na przygotowaniu do zawodu i samodzielnego życia. Początkowo bracia pracowali w sierocińcach prowadzonych przez organizacje dobroczynne. Z czasem zakładali własne szkoły podstawowe i zawodowe, internaty, ochronki, gimnazjum ogólnokształcące oraz seminarium nauczycielskie, które w rzeczywistości były przede wszystkim pierwszymi ośrodkami katechetycznymi. Aby pozyskać środki materialne na tą działalność Doloryści prowadzili sklepy z odzieżą i dewocjonaliami oraz księgarnie, przy okazji rozpowszechniając literaturę i prasę katolicką.
Największy rozkwit zgromadzenie przeżywało w okresie międzywojennym. W 1934 roku liczyło ponad 100 członków. W tym też okresie uzyskało pozwolenie, aby niektórzy bracia mogli być kapłanami. Mieli oni służyć przede wszystkim współbraciom.
.
Działalność braci przerwało upaństwowienie ich mienia przez władze komunistyczne w 1948 roku, w wyniku czego utracili wszystkie swoje szkoły, internaty oraz domy zakonne. Ustaleni przez władze bracia-nauczyciele utracili możliwość wykonywania zawodu. W efekcie tych działań członkowie zgromadzenia podjęli pracę przy parafiach jako zakrystianie, organiści, kanceliści i katecheci, chociaż część z nich, ukrywając swoją przynależność zakonną, podjęło pracę w szkołach państwowych oraz instytucjach świeckich. Po upadku komunizmu zgromadzeniu jednak nie udało się odrodzić. W 2004 roku było zaledwie 13 zakonników (w tym 3 kapłanów), w 2008 roku – 11.
W 2016 roku decyzją Stolicy Apostolskiej 6 ostatnich Dolorystów (w tym 2 kapłanów) zostało włączonych do poznańskiej prowincji Franciszkanów. Tym samym Zgromadzenie Synów Matki Bożej Bolesnej oficjalnie przestało istnieć. Doloryści byli ostatnim istniejącym zgromadzeniem męskim założonym przez bł. Honorata Koźmińskiego.
Strony www:
www.dolorysci.opoka.org.pl
