Bazylianie

Zakon św. Bazylego Wielkiego (OSBM)
Bazyliański Zakon św. Jozafata
Ordo Sancti Basilii Magni (Ordo Basilianus Sancti Josaphat)
Order of Saint Basil the Great (Basilian Order of Saint Josaphat)
Basilian Monks
Ordine di San Basilio Magno (Ordine Basiliano di San Giosafat)
Monaci Basiliani
Orden de San Basilio el Grande (Orden Basiliana de San Josafat)
Monjes Basilianos
Ordem de São Basílio Magno (Ordem Basiliana de São Josafat)
Monges Basilianos
Ordre de Saint Basile le Grand (Ordre basilien de Saint Josaphat)
Moines Basiliens
Orden des Heiligen Basilius dem Großen (Basilianer des Heiligen Josaphat)
Орден Святого Василия Великого (Василіянський Чин святого Йосафата)
Василіани
zakon greckokatolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego

Data i miejsce założenia:
1617 rok - Polska

Założyciele (od lewej):
św. Bazyli Wielki
bp Józef Welarmin Rutski

Liczby: 529 zakonników na świecie (w Polsce: ok. 16)  * dane z 2013 roku
Bazylianie obecni są w krajach: Polska, Litwa, Ukraina, Słowacja, Czechy, Węgry, Rumunia, Serbia, Wielka Brytania, Włochy, USA, Kanada, Brazylia, Argentyna.
Dom generalny: Włochy (Rzym)

Habit aktualny:

Czarny habit przepasany czarnym pasem lub paskiem, koloratka po zewnętrznej stronie, możliwy nakładany na habit czarny kaptur.
Stroju dopełnia długi czarny płaszcz (mantia).

Duchowość:

Bazylianie prowadzą życie mnisze według reguły św. Bazylego, opierając się na jej głównej zasadzie: Jest przeznaczony czas na modlitwę i śpiew psalmów, jak i na inne działanie. Gdy ręce są zajęte przy pracy można przynajmniej sercem wielbić Boga.

Wspólne modlitwy wyznaczają etapy klasztornego dnia i duchowo formują członków wspólnoty. Najważniejszą z nich jest Liturgia Najświętszej Ofiary oraz modlitwa chórowa Liturgii Godzin. Oprócz nich w życiu zakonników ważne miejsce zajmuje modlitwa osobista, rozmyślanie i lektura duchowa, zwłaszcza Pisma Świętego, dzieł św. Bazylego Wielkiego i Ojców Kościoła. Czas między modlitwami mnisi przeznaczają na pracę.

Podstawową cechą duchowości bazyliańskiej jest życie miłością do Boga, która realizuje się w miłości bliźniego: Kto miłuje bliźniego, wypełnia przykazanie miłości względem Boga, gdyż Bóg odbiera tę miłość jako Jemu okazaną.

Należąc do obrządku bizantyjsko-ukraińskiego duchowość zakonu zakorzeniona jest w tradycji wschodniej.

Działalność:

Jako mnisi bazylianie poświęcają się przede wszystkim modlitwie za wszystkich ludzi oraz pracy, głównie we wspólnocie zakonnej i nie mają określonej działalności apostolskiej. Jednak jeśli istnieje potrzeba podejmują się różnych zadań m.in. jako duszpasterze, spowiednicy, misjonarze, pedagodzy, publicyści. Zakon prowadzi głównie parafie dla wiernych Kościoła Greckokatolickiego. Bazylianie głoszą także misje i rekolekcje dla osób świeckich i duchownych, angażują się w pracy z młodzieżą, zajmują się pracą wydawniczą, jak również prowadzą własne drukarnie.

Historia:

Założycielem zakonu bazyliańskiego jest Bazyli Wielki, święty żyjący w IV wieku w Cezarei Kapadockiej w dzisiejszej Turcji. Z jego rodziny wywodzi się kilkoro świętych wyniesionych na ołtarze: matka św. Emelia, dwaj bracia św. Grzegorz z Nyssy i św. Piotr z Sebasty oraz siostra św. Makryna, która dała początek gałęzi żeńskiej zakonu – mniszkom bazyliankom.

Bazyli postanowił poświęcić się życiu oddanemu Bogu. Założył pustelnię nad rzeką Irys; wkrótce dołączyli do niego inni mnisi, dając początek wspólnocie monastycznej. Dla swojej wspólnoty napisał Asketikon, zawierający zbiór zasad życia zakonnego. Ideałem życia monastycznego Bazylego jest braterska wspólnota, która poświęca się ascezie, medytacji oraz służy Kościołowi.

Reguła św. Bazylego stałą się podstawą życia zakonnego w Kościele Wschodnim. Na niej opierał się także św. Benedykt z Nursji opracowując własną regułę, która z kolei miała znaczny wpływ na kształt życia zakonnego w Kościele Zachodnim. Od tego czasu przez wieki powstawały na Wschodzie kolejne klasztory bazyliańskie, w tym także w Polsce na Kresach Wschodnich.

 

Powstanie współczesnego Zakonu św. Bazylego Wielkiego przypada na lata bezpośrednio następujące po podpisaniu Unii Brzeskiej w 1596 roku w wyniku której część duchownych i wiernych prawosławnych ze wschodnich terenów Polski powróciło do jedności z Kościołem Katolickim, uznając zwierzchnictwo papieża i dając początek Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej.

Bezpośrednim założycielem dzisiejszych bazylianów był biskup unicki Józef Welarmin Rutski. Był on mnichem w bazyliańskim monasterze Świętej Trójcy w Wilnie. Rutski starał się umocnić stanowisko zagrożonego wówczas Kościoła unickiego poprzez reformę duchowieństwa przede wszystkim zakonnego, które miało spełniać zasadniczą rolę w Cerkwi Greckokatolickiej.
W 1609 roku, wspierany przez innego mnicha św. Jozafata Kuncewicza, rozpoczął reformę życia zakonnego w klasztorze wileńskim. Stopniowo na unię przechodziły też inne klasztory. W 1617 roku, dzięki staraniom bpa Rutskiego autonomiczne, podległe dotychczas władzy ordynariuszy klasztory zostały połączone w jeden zakon - Kongregację Św. Trójcy, przemianowaną później na Bazyliański Zakon św. Jozafata – o scentralizowanej strukturze na wzór zakonów łacińskich.

Bp Rutski opracował nowe konstytucje zakonne, wzorowane na jezuickich. Ograniczył też kontemplacyjny charakter zakonu, który zaczął teraz spełniać w nieco szerszym zakresie obowiązki duszpasterskie i oświatowe.

Najwyższym przełożonym zakonnym jest protoarchimnadryta (generał) prowincjami kieruje protoihumen (prowincjał), natomiast przełożony klasztoru nazywa się ihumen.
Zakon należy do Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej i w nim posługuje większość wspólnot bazyliańskich, istnieją jednak wspólnoty działające w ramach innych Greckokatolickich Cerkwi (Rumuńskiej, Słowackiej, Węgierskiej).

Strony www:
Polska: www.bazylianie.pl , http://old.bazylianie.pl
Ukraina: www.osbm.org.ua
Słowacja: www.baziliani.net
Brazylia: www.osbm.org.br
ogólna: http://osbm.info

Zdjęcia pochodzą ze stron internetowych zakonu.