Zakony i zgromadzenia zakonne na świecie: Elżbietanki

Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety (CSSE)
Congregatio Sororum a Sancta Elisabeth
Congregazione delle Suore di Santa Elisabetta
Congregation of the Sisters of Saint Elizabeth
Congregación de las Hermanas de Santa Isabel
Congregação das Irmãs de Santa Elisabete
Congrégation des Soeurs de Saint Elizabeth
Kongregation der Schwestern von der hl. Elisabeth
(Graue Schwestern von der hl. Elisabeth)

Data i miejsce założenia:
1842 rok - Niemcy

Założycielki:
m. Klara Wolff
bł. Maria Merkert
m. Franciszka Werner
m. Matylda Merkert

Liczba sióstr na świecie: ok. 1700 (w Polsce: 952) * dane z 2008 roku

Elżbietanki obecne są w krajach: Polska, Włochy, Niemcy, Dania, Norwegia, Szwecja, Litwa, Ukraina, Czechy, Węgry, Rosja, Gruzja, Kazachstan, Brazylia, Boliwia, Paragwaj, Tanzania, Izrael.
Dom generalny: Włochy (Rzym)

Habit aktualny:

Czarny habit z białym kołnierzykiem, czarny welon z biała wypustką, na piersi medal z wizerunkami św. Elżbiety i Maryi Niepokalanej na odwrocie.

Możliwy także habit szary, czarny welon.

W Ameryce Płd. i Afryce habit i welon jasno-szary.

Habit historyczny:

Elżbietanka w 1862 roku

Strój używany do 1924 roku.

---------------------------------------------

Strój używany od 1924 do ok. 1968 roku.

---------------------------------------------

Strój używany w latach ok. 1968 – 1975

Duchowość:

Zgromadzenie zostało powołane do tego, aby w osobach chorych pielęgnować cierpiące członki Chrystusa, zgodnie ze słowami Pana Jezusa: Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili (Mt 25, 40).

W centrum duchowości Elżbietanek znajduje się kult Najświętszego Serca Jezusowego, od którego siostry uczą się całkowitego ukrycia w Bogu i miłości ofiarnej przejawiającej się w bezinteresownej służbie ubogim i chorym i pragnieniu czynienia wszystkiego z miłości ku Bogu.

Elżbietanki otaczają również głęboką czcią Matkę Bożą. Do Niej z zaufaniem zwracają się na modlitwie we wszystkich swoich potrzebach. W Niej widzą wzór dla swego życia duchowego. Z tajemnicy Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny uczą się, aby tak jak Maryja przyjmować z wiarą Słowo Boże i zanosić je do ludzi „z pośpiechem”, nie obawiając się trudów i niebezpieczeństw.

Szczególnym zadaniem sióstr jest służba chorym i ubogim, spełniana w duchu patronki zgromadzenia św. Elżbiety Węgierskiej, która głęboko zjednoczona z Bogiem na modlitwie, dostrzegała Jego obecność w ludziach. Zwłaszcza w ubogich, chorych, potrzebujących pomocy, rozpoznawała swego Pana.

Życie duchowe Elżbietanek karmione jest uczestnictwem w Ofierze Eucharystycznej i przyjmowaniem Ciała Pańskiego, adoracją Najświętszego Sakramentu, modlitwą osobistą i wspólnotową, sakramentem pokuty, osobistą ascezą, przyswajaniem sobie ducha założycielek i innymi ćwiczeniami duchownymi.

Ważne miejsce zajmuje życie we wspólnocie siostrzanej, które wyzwala z egoizmu oraz zdobywanie cnoty pokory, jako fundamentu wszystkich cnót.

Działalność:

Elżbietanki skupiają się na działalności charytatywno-apostolskiej, wśród której pierwsze miejsce zajmuje pielęgnacja ludzi chorych, ubogich zwłaszcza w ich domach prywatnych, ale także w szpitalach oraz troska o ludzi starszych osamotnionych i pozostających bez pomocy. Siostry opiekują się też dziećmi psychicznie upośledzonymi i opóźnionymi w rozwoju w domach opieki i zakładach specjalnych. Ponadto podejmują się działalności wychowawczej w przedszkolach i szkołach, pracy parafialnej, katechizacji, formacji religijnej młodzieży i dorosłych.

Historia:

Zgromadzenie powstało w czasach szybkiego rozwoju przemysłowego XIX-wiecznych miast i dużej migracji ludzi ze wsi do miast w poszukiwaniu pracy. Ludzie żyli w bardzo złych warunkach mieszkaniowych i sanitarnych, które stawały się źródłem wszelkiego rodzaju chorób. Do tego dochodziły jeszcze, częste w owym czasie, klęski żywiołowe, głód i wynikające z nich epidemie. Jednoczesny niedostatek lekarzy, pielęgniarek i szpitali, pociągał za sobą ogromną ilość ofiar ludzkiego życia, zwłaszcza wśród najbiedniejszych.

W tym właśnie czasie Klara Wolff, mieszkanka Nysy – dziś miasta polskiego, wówczas znajdującego się w granicach Niemiec - od dłuższego czasu czuła Boże natchnienie, aby poświęcić się bezinteresownie pielęgnacji wszystkich chorych bez różnicy stanu: udzielać pomocy chorym i cierpiącym, gdziekolwiek się tacy znajdują. W 1842 roku zaczęła pielęgnować chorych w ich własnych domach. Szybko dołączyły do niej trzy kobiety: bł. Maria Merkert, Matylda Merkert oraz Franciszka Werner. Zawiązało się stowarzyszenie. Matylda wkrótce zmarła.

W 1846 roku Klara i Maria udały się do Pragi odbyć formację zakonną u tamtejszych Boromeuszek, z zamiarem powrotu do Nysy i kontynuowania dzieła. Klara, chcąc pozostać wierną powołaniu do terenowej pielęgnacji chorych, opuściła Pragę i osiedliła się w Bystrzycy Kłodzkiej, gdzie po kilku latach zmarła.

Tymczasem Boromeuszki przybyły do Nysy, gdzie otwarły klasztor z nowicjatem, do którego wstąpiły pozostałe członkinie stowarzyszenia, w tym także Franciszka. Jednak wkrótce Franciszka razem z Marią Merkert opuściły nowicjat, gdyż, pozostając w zgromadzeniu, nie widziały możliwości pracy wśród chorych w ich domach, do czego czuły się powołane. W 1850 roku stowarzyszenie zostało wznowione pod nazwą Szare Siostry świętej Elżbiety, z bł. Marią Merkert jako przełożoną generalną. W tym samym roku zgłosiło się pięć pierwszych postulantek. W 1859 roku stowarzyszenie zostało uznane przez władze kościelne za zgromadzenie zakonne, liczyło wtedy już 60 członkiń.

Dynamiczny rozwój zgromadzenia sprawił, że w 1872 roku było już 440 sióstr, w 1885 roku – ok. 700 sióstr, w 1908 roku – ok. 3000, w 1920 roku – ponad 3300 sióstr, a w 1938 roku - 4827 sióstr. Od czasu II Wojny Światowej liczba Elżbietanek zaczęła spadać. W 1942 roku zgromadzenie liczyło 4712 sióstr, w 1973 roku - 3353 siostry, w 1985 roku - 2608 sióstr, a w 2004 roku - 1754 sióstr. Elżbietanki są drugim pod względem ilości członkiń zgromadzeniem żeńskim w Polsce, gdzie żyje ich 952.